NBG Nieuwsbrief
NBG - N I E U W S B E R I C H T Haarlem/Antwerpen, 29 september 2022
------------------------------------------------------------------
NBG-boekje over Bijbel en duurzaamheid verschenen
Duurzaamheidsproject voor kerken en predikanten
‘Groene’ thema’s als klimaat en biodiversiteit houden veel voorgangers en kerkgangers bezig. Daarom organiseert het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG) vanaf half oktober het programma Bijbel en duurzaamheid: inspiratie voor een groene levensstijl, met vijf webinars voor voorgangers en een inspirerend boekje voor kerkleden.
‘In de webinars belichten Bijbelwetenschappers en gastsprekers als Matthijs de Jong, Cor Hoogerwerf, Trees van Montfoort en Paul Schenderling wat de Bijbel zegt over de natuur en het leven op aarde’, zegt Lydia van der Meer, Hoofd Kerkrelaties bij het NBG. ‘De sprekers verkennen of “groene exegese” bruikbare nieuwe inzichten oplevert voor de grote vragen van vandaag. Ook worden de deelnemers toegerust om groene thema's samen met hun gemeenteleden op te pakken.’
Webinars hebben inmiddels plaatsgevonden, op een na!
De webinars voor voorgangers zijn gratis en worden gehouden op maandagen van 10-11 uur:
17 oktober: ‘De mens als beeld van God, een ramp voor de aarde?’
24 oktober: ‘De wake-up-call van de profeten’. Gastspreker: Paul Schenderling.
31 oktober: ‘De stem van de schepping in de Psalmen’. Gastspreker: Trees van Montfoort.
7 november: ‘Moet deze aarde niet sowieso vergaan?’, over de beelden in 2 Petrus en Openbaring.
14 november: ‘De bevrijding van de schepping volgens Romeinen 8:19-22’.
Aanmelden voor de webinars kan via bijbelgenootschap.nl/webinars.
Boekje Bijbel en duurzaamheid en webpagina
Behalve voorgangers wil het NBG ook kerkleden inspireren over groene thema’s, bijvoorbeeld rond Sint Franciscus/Dierendag (4 oktober), Michazondag (16 oktober), of Dankdag (2 november). Deze week verscheen het gratis boekje Bijbel en duurzaamheid met een Bijbelleesplan, gespreksstof voor kringen en kindermateriaal. Het boekje wordt tegen verzendkosten toegestuurd en is te bestellen via bijbelgenootschap.nl/kerken; daar staat ook meer informatie.
------------------------------------------------------------------
De klimaatcrisis door de lens van de opstanding 
Door Jan Wolsheimer
Ik groeide op in het orthodoxe milieu van de Gereformeerde Gemeenten. Daar werd vooral benadrukt dat iedere individuele mens moest worden 'wedergeboren'. Geen sinecure, maar áls het je al lukte om die 'status' te bereiken, hoefde je verder eigenlijk niks meer. Pas toen ik een boek van de Amerikaanse christelijke activist Shane Claiborne had gelezen werd geloven voor mij echt spannend én ging ik de Bijbel anders lezen.
In mijn jeugd was het leven ná je 'wedergeboorte' eigenlijk een wachttijd tot aan je dood. Daarna zou je, hopelijk, deel krijgen aan het eeuwige leven. Jezus’ opstanding leek in die context een happy end na zijn kruisiging en de garantie voor het eeuwige leven dat je na je dood kreeg. Voor mij maakte dit geloven wat saai. Het had niet echt impact op mijn leven van nu of op mijn omgeving.
Leven vóór de dood
Later kwam ik in aanraking met Shane Claiborne. In zijn boek The irresistible revolution schrijft hij: ‘Wij hebben de mensen geen nieuwe manier van leven laten zien. Christenen leven grotendeels als iedereen, ze gieten er alleen een beetje “Jezus” overheen. Maar dogma’s zijn niet aantrekkelijk, al zijn ze nog zo waar. Weinig mensen zijn geïnteresseerd in een religie die de wereld niets te bieden heeft dan een leven na de dood. Mensen vragen zich juist af of er leven voor de dood is.’ Deze manier van denken maakte dat ik heel anders ging kijken naar mijn geloof. Ook ging ik de Bijbel heel anders lezen.
Kolossenzen 1:15-20 (link) geeft een prachtig voorbeeld van het nieuwe perspectief dat ik kreeg. Jezus is de oorsprong van alles, staat hier. Hij is betrokken bij elke vezel van het heelal, wordt als eerste opnieuw geboren en baant daarmee de weg voor een nieuw begin voor de hele schepping. Dat raakt de hele werkelijkheid.
Vingerverf
In Romeinen 8:19-21 (link) ontdekte ik dat Jezus' opstanding doorwerkt in Gods kinderen en naar de hele schepping. Dat is een dynamisch proces en dat vraagt van Gods kinderen – van ons dus – om een heel andere houding dan één van 'afwachten tot de nieuwe aarde komt’. Jezus’ opstanding is dan geen happy end na zijn kruisiging, maar de raketlancering van een heel nieuw begin. In het licht van deze passage betekent wedergeboorte dat je een nieuwe schepping BENT. Je mag al je liefde en creativiteit inzetten om in je eigen omgeving je handen uit de mouwen te steken en zo verder te bouwen aan wat Jezus begon. Ik zie daarbij het beeld voor me van kinderen met grote, van plezier glinsterende ogen die tot hun oksels in de vingerverf zitten. Daar word ik ontzettend blij van.
Maar klopt dit eigenlijk wel? Want hoe zit het dan met die nieuwe aarde? In sommige geloofsgemeenschappen leeft de gedachte dat de aarde zal vergaan en dat de nieuwe aarde die de Bijbel belooft onze huidige wereld vervangt. In 2 Petrus 3:12-13 bijvoorbeeld staat immers duidelijk dat de ‘hemelsferen in vlammen op gaan’. Wat heeft het dan voor zin om ons bezig te houden met een concreet herstel van de aarde? Je zou zelfs kunnen denken: laat maar komen, dan zijn we eerder bij een nieuw begin.
Gelouterde aarde
Ook daar ben ik heel anders naar gaan kijken. De Bijbel staat namelijk ook vol beloften dat God de aarde trouw zal blijven en dat de aarde, ondanks alles, eeuwig zal bestaan. Bovendien: in het Grieks staat in deze Bijbeltekst helemaal geen ‘nieuw’ in de zin van 'iets geheel nieuws', maar ‘nieuw’ in de zin van ‘gelouterd, hersteld’. Dat past ook veel beter bij het verhaal dat we door de hele Bijbel lezen. Vanaf het allereerste begin is het duidelijk: God zag dat het goed was en de mens krijgt de rol van bewerker en beschermer van die goede schepping. Ook na de zondeval belooft God het herstel van zijn goede schepping. Door alles heen - het volk Israël, de komst van Jezus, het begin van de kerk - blijft dat verhaal overeind. De schepping is goed geschapen en God schakelt de mens in om die goede schepping te bewerken en bewaren. Ook nu nog. Jezus bereidde met zijn dood en opstanding de weg, en wij mogen Hem daarin volgen.
We mogen daar met hart, hoofd en handen voor gaan. En onze inspanningen zijn geen metafoor of principekwestie. God vraagt werkelijk van ons om de aarde te bewerken en erover te waken. We mogen bouwen aan Gods Koninkrijk in heel concrete dingen. De buurtmoestuin waar we van uitdelen, maakt deel uit van Gods Koninkrijk. Het bos dat we onderhouden, heeft een plek op de nieuwe aarde. Dit mogen we doen in de hoop dat God belooft de aarde nieuw te maken. Ik weet niet wat dit met jou doet – maar mij maakt het ontzettend enthousiast!
Jan Wolsheimer is directeur van Missie Nederland. Deze blog is gebaseerd op een lezing tijdens een webinar van de Groene Kerken.
------------------------------------------------------------------
Een jaar NBV21
Door Cor Hoogerwerf
Een jaar geleden verscheen de NBV21, de vernieuwde versie van de Nieuwe Bijbelvertaling. Op woensdag 13 oktober 2021 stroomde de Grote Kerk in Den Haag vol mensen voor de presentatie. Het eerste exemplaar 
werd overhandigd aan koning Willem-Alexander. Daarna kregen vertegenwoordigers van verschillende kerken en religieuze organisaties een exemplaar overhandigd. Tien dagen later werd de NBV21 feestelijk binnengehaald in België, in de Begijnhofkerk in Mechelen. Foto: Koning Willem-Alexander ontvangt NBV21 © Willem Jan de Bruin
De Bijbel in de samenleving en in de kerk
De twee overhandigingsmomenten in Den Haag en de overhandiging aan 21 Vlamingen in Mechelen staan voor mij symbool voor de functie van de Bijbel. Aan de ene kant heeft de Bijbel een plaats in onze samenleving, aan de andere kant is de kerk natuurlijk dé plek waar de Bijbel opengaat om te luisteren naar Gods boodschap van liefde voor de wereld.
Nadat we maandenlang naar de presentatie hadden toegeleefd, begon nu het afwachten: zou de NBV21 inderdaad z’n weg vinden naar Bijbellezers in Nederland en Vlaanderen, binnen en buiten de kerk? Een jaar later kunnen we zeggen: ja, de NBV21 is niet meer weg te denken.
De wens van de kerken
De NBV21 is voortgekomen uit de wens van de Nederlandse kerken om over een breed bruikbare Bijbelvertaling te kunnen beschikken. Een vertaling in hedendaags en goed Nederlands, niet oubollig of modieus. Een vertaling waarin de beste kennis van de bronteksten gecombineerd wordt met het beste van de Nederlandse taal. Brontekstgetrouw én doeltaalgericht. Zo’n vertaling is de NBV21.Als ik bij de eerste verjaardag van de NBV21 terugblik op het afgelopen jaar, springen er twee momenten uit.
Kersttoespraak
Een bijzonder moment vond ik de Kersttoespraak van koning Willem-Alexander. Zijne Majesteit begon de toespraak met het NBV21-exemplaar in zijn handen dat hij in oktober had gekregen. ‘De oude bronnen zijn op basis van de nieuwste inzichten omgezet in de taal van onze tijd’, zei hij. Het Kerstverhaal blijft tot de verbeelding spreken en geeft mensen troost en moed. ‘Verhalen geven zin en betekenis aan ons leven,’ aldus de koning.
Verhalen als bindmiddel in de samenleving. Het Bijbelse verhaal is er daar één van. Zelfs al zullen velen hun visie op het leven en de samenleving er niet expliciet op terugvoeren, toch is de Bijbel als het ware een van de grondstoffen waarmee onze cultuur is en wordt gevormd.
De koning citeerde trouwens, zonder dat hij dat wist, in 2020 ook al de NBV21. In die Kersttoespraak haalde hij nota bene de apostel Paulus aan:
De liefde is geduldig en vol goedheid. De liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid. Ze is niet grof en niet zelfzuchtig, ze laat zich niet boos maken en rekent het kwaad niet aan, ze verheugt zich niet over het onrecht maar vindt vreugde in de waarheid.
1 Korintiërs 13:4-6
Deze verzen zijn in de NBV21 ongewijzigd gebleven ten opzichte van de Nieuwe Bijbelvertaling.
10 redenen voor de NBV21
Een tweede bijzonder moment staat symbool voor wat er vaak gebeurde in het afgelopen jaar. Van veel voorgangers en gewone Bijbellezers hoorden we dat ze blij waren met de NBV21. Wat me opviel, was, dat we bij het Bijbelgenootschap soms vragen kregen over de vertaling van nogal onbekende Bijbelgedeelten. Dat is een teken dat de NBV21 intensief gelezen wordt, en dat hij aan de vraag vanuit de kerken beantwoordt: een breed bruikbare Bijbelvertaling voor het Nederlandse taalgebied.
Dit was het bijzondere moment: ik las een artikel van dominee Wim de Bruin over de NBV21. Om te voorkomen dat deze blog de indruk wekt van ‘wij van WC-eend adviseren WC-eend’, vertel ik graag wat hij erover schrijft. Hij noemt de NBV21 ‘de best mogelijke vertaling’ van Gods woord en somt enthousiast tien redenen op waarom de NBV21 op kansels en nachtkastjes zou moeten liggen. In mijn eigen woorden:
De NBV21 is een volwassen vertaling waarin ruim vijftien jaar gebruikerservaring van de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) is meegenomen.
- In de NBV21 zijn iets te vrije uitschieters in de NBV aangepast.
- De NBV vulde soms iets te veel in, dat is in de NBV21 gecorrigeerd.
- In de NBV21 zijn kern- en motiefwoorden beter zichtbaar gemaakt.
- In de NBV21 zijn gelijkluidende formuleringen beter op elkaar afgestemd.
- De NBV21 sluit vaker aan bij de gebruikelijke uitleg.
- De NBV21 bevat eerbiedshoofdletters, de grootste wens van veel lezers.
- In de NBV21 zijn nieuwe wetenschappelijke inzichten verwerkt.
- De NBV21 is een genoegen om te lezen.
- Gods woord kun je het beste lezen in de best mogelijke vertaling, de NBV21.
Daar heb ik niets meer aan toe te voegen!
Cor Hoogerwerf
Specialist vertalen en exegese Nieuwe Testament bij het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap
